Het zal inmiddels wel algemeen bekend zijn dat het gebruik van zonne-energie de uitstoot van CO2 in de atmosfeer verlaagt. Dat is dan ook een belangrijke reden waarom ik zelf al jaren geleden zonnepanelen heb aangeschaft. Toch is er een ‘maar’: als je ‘gas’-apparaten vervangt voor elektrische, moet de energiecentrale harder werken en dan wordt er meer in plaats van minder CO2 uitgestoten.
Door Ton van Manen
Elektrisch koken en verwarmen, elektrische auto’s en elektrische fietsen… het is wijdverbreide misverstand dat overgaan op elektrisch altijd gunstig zou zijn voor het milieu. Maar wat gebeurt er op het moment de je elektriciteit gaat gebruiken voor bv koken, je elektrische auto opladen enz.? Wat er in ieder geval niet gebeurt, is dat de zon dan even harder gaat schijnen of dat er een extra windje opsteekt om deze elektriciteit op te wekken. Wat er in werkelijkheid gebeurt is dat de elektriciteitsmaatschappij extra stroom moet produceren door extra brandstof (gas of kolen, centrales op wind en zon hebben we (nog) niet) in de centrale te verstoken om deze elektriciteit op te wekken. En daar gaat het fout, want circa 50% van de energie die vrij komt bij het verbranden van het gas, die gaat verloren! Als je dat gas thuis verbruikt heb je dat verlies niet.
Dus denk niet dat je je eigen zonne-energie gebruikt. Ook al heb je zelf zonnepanelen op het dak! Jouw stroom gaat naar het net. En als je stroom gebruikt, krijg je het van het net. Er zijn op dit moment overal in het land wel proeven met bijvoorbeeld eerst gebruik van eigen stroom, ook op wijkniveau, het opslaan van eigen stroom in accu’s, maar dat staat nog in de kinderschoenen. Dus nu is het vervangen van gas voor elektrisch nog gelijk aan extra CO2 in de atmosfeer.
Stel, je wilt een pannetje water aan de kook brengen om een eitje te koken.
Dan zijn er twee mogelijkheden, of je doet het op een gasfornuis of je doet het op een elektrische kookplaat. Wat zijn de verschillen?
Kook je op een gasfornuis, dan verbrand je gas dat rechtstreeks het water verwarmt. Doe je dat op een elektrische kookplaat, dan zal de energiemaatschappij extra elektriciteit moeten leveren. We hebben al gezien dat dat niet kan door de zon harder te laten schijnen of de wind harder te laten waaien. Er zal gewoon meer gas (of kolen) verstookt moeten worden om deze extra elektriciteit op te wekken.
Begrijp mij niet verkeerd. Natuurlijk is het toepassen van zonne-energie heel goed, en zelfs aan te bevelen. Maar ga deze milieuvriendelijk opgewekte zonne-energie dan niet gebruiken (verkwisten) om extra elektriciteit te gebruiken, want dat is het paard achter de wagen spannen en bewijs je het milieu juist een slechte dienst.
Elektrische auto’s worden ook geladen met stroom van de centrale. Als je dat doortelt stoot een moderne dieselauto minder CO2 uit (95 gr/km) dan een elektrische auto.
Een heel ander verhaal is het gebruik van warmtepompen. Je huis verwarmen met behulp van een warmtepomp is in de meeste gevallen wel gunstig voor het milieu. Technisch gezien is dat niet zo eenvoudig uit te leggen, maar eenvoudig te onthouden is het volgende.
De hoeveelheid elektrische energie die je in een warmtepomp stopt komt er als warmte in een veelvoud weer uit. In gunstige omstandigheden tot wel een factor 4 of 5! Hierdoor wordt het verlies (50%) wat ontstaat bij het opwekken van de benodigde elektriciteit ruimschoots gecompenseerd. Met als gevolg dat de totale CO2 uitstoot vermindert.
Belangrijk daarbij is wel dat de warmtepomp onder gunstige condities kan werken. Gunstige condities zijn onder andere, de warmte moet op een laag niveau (ca. 30 tot 35 graden) worden afgegeven. Daarom is vloerverwarming eigenlijk wel noodzakelijk om deze gunstige rendementen te realiseren. Bij het verhogen van deze afgifte-temperatuur zal het rendement zeer snel dalen en komt er een punt dat de meeropbrengst zo laag wordt dat het niet meer gunstig is. Ook het dalen van de buitenluchttemperatuur heeft hetzelfde effect, het rendement loopt dan ook sterk terug. Dat is ook de reden waarom het overgaan op warmtepomp verwarming bij bestaande huizen zo verschrikkelijk duur kan uitvallen, omdat het niet alleen de aanschaf van de warmtepomp is, maar ook het aanpassen van de woning zelf.
Helemaal van het gas af gaan is bij nieuwbouw zeer waarschijnlijk gunstig, omdat je alles bij het ontwerp van de woning hier voor kunt inrichten. Bij bestaande woningen hangt het er maar van af hoe je de ombouw gaat realiseren. Alléén een warmtepomp installeren zal in de meeste gevallen niet voldoende zijn.
De volgende keer een verhaal over de vóór en nadelen van het gebruik van accu’s om zonne-energie op te slaan. Dat heeft zeker voordelen, maar is het ook milieu vriendelijk?
Ton van Manen is gepensioneerd, maar deed bij Stork Ketels veel kennis op over het opwekken van energie