Een woning bouwen is ingewikkeld, want er is om, in en aan die woning veel te doen.
- om de woning, bijvoorbeeld het aanleggen van de tuin.
- in de woning, om daar optimaal te kunnen leven.
- aan de woning voor de fundering/kruipruimtes, vloeren, muren, ramen, deuren, daken en de ventilatie-, isolatie-, warmte-, water-, elektriciteits- en rioolvoorzieningen.
Wat er allemaal gedaan kan worden om een woning te verduurzamen is welbeschouwd net zo ingewikkeld. Dat raakt namelijk ook alles hierboven (om, in en aan de woning).
Te vaak ligt de focus op wat er aan de woning kan worden gedaan. Bovendien focust de regering op “van het (aard)gas af”. Echter, (aard)gas is niet de enige energievorm die betrokken is in het vinden van een optimale balans tussen het vervullen van onze eigen behoeften en de behoeften van de rest van de natuur. Zie het plaatje hieronder.
In de pijl links staat een opsomming van wat er aan energievormen “in & om de woning” binnenkomen. Vervolgens worden die energievormen daar gebruikt. In de pijl rechts staat wat er dan vrijkomt:
- direct bruikbare energie zoals woongenot / optimaal leven.
- indirect bruikbare energie zoals gemaaid gras als compost (in plaats van afval).
- “onbruikbare energie” zoals de warmte binnenshuis die door kieren naar buiten “verloren gaat”.
Overigens, die zogenaamde “onbruikbare energie” gaat nooit verloren. In principe ligt hier een natuurwet aan ten grondslag: “de wet van behoud van energie”. Er vinden wel energieomzettingen plaats, zoals in het plaatje hierboven: aardgas wordt onder andere feitelijk omgezet in woongenot.
Voor een optimale balans tussen onze eigen behoeften en die van de natuur is het nodig om een minimale hoeveelheid energie in & om de woning te gebruiken door:
- die minimale hoeveelheid energie maximaal te gebruiken voor wat er direct nodig is en
- indirecte en onbruikbare energie, beide te minimaliseren.
Hieronder de eerste drie stappen om dit te realiseren:
Stap 1: Bewustwording van eigen gedrag, zoals onnodig: ramen/deuren openhouden bij lage buitentemperaturen (ook bij hoge, zeker als de Airco koelt), de thermostaat hoog laten staan, water laten lopen, elektrische apparatuur aanlaten, iets weggooien dat iemand anders nog kan gebruiken, eten voorbereiden dat toch niet wordt opgegeten (en vervolgens wordt weggegooid), enzovoort.
Stap 2: Plannen van vervolgstappen. Effectief en efficiënt verduurzamen vergt een integrale aanpak, want nogmaals, alles in, om en aan de woning wordt geraakt. En … het is maatwerk. Bovendien is het belangrijk dat de woning bouwtechnisch in orde is. Hou daar met plannen rekening mee. Het is bijvoorbeeld zinloos om een bestaand dak te isoleren dat aan vervanging toe is.
Stap 3: Isoleren, zodat alle ruimtes, met zo min mogelijk energie, het hele jaar door een optimale verhouding tussen temperatuur en relatieve luchtvochtigheid behouden. Trouwens, het is tevens heel belangrijk dat alle ruimtes geventileerd blijven!
Deze stappen zijn “de fundering” van verduurzaming. Voor de vervolgstappen: zie komende artikelen. Bij woningbouw worden namelijk ook niet eerst de muren neergezet voordat de fundering er ligt 😉