Het vorige artikel ging over de eerste drie verduurzamingsstappen: (1) bewustwording van eigen gedrag (2) een integraal plan opstellen en (3) maatregelen treffen voor isolatie/ventilatie. Ik schreef ook: “Voor de vervolgstappen: zie komende artikelen”. Toch ga ik daar niet meer op terugkomen. Er is namelijk een nieuw rapport van het klimaatpanel van de Verenigde Naties; het IPCC-rapport. Dat krijgt nu voorrang op de vervolgstappen en daarvoor verwijs ik naar https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/. Blijf kritisch, zeker in het licht van wat ik hieronder heb geschreven.
De inhoud van het IPCC-rapport heeft impact en hopelijk leidt dat niet tot angst. Het is beter om de focus te leggen op het overwinnen van de obstakels waardoor de mensheid voor een uitdaging staat om te veranderen. Het zijn de obstakels die ons feitelijk sturen, als individu en als mensheid:
- Onze angsten (vooral de angst om tekort te komen).
- De regels van de huidige economie en de wet (die uiteindelijk in dienst staat van die economie).
- Natuurwetten
Wat al eeuwen gebeurt staat hieronder geïllustreerd: de druk op de natuur (incl. de mensheid) wordt steeds hoger doordat deze wordt samengeperst door de effecten van natuurwetten en de effecten van (economische) wetten en regels die door mensen zijn bedacht.
Hoe die druk kan worden verlaagd of zelfs worden weggenomen?! Verander wat mensen hebben bedacht. Doe dat op basis van kennis over en ervaring met natuurwetten. Natuurwetten zijn immers nagenoeg onveranderlijk en hun effecten onontkoombaar. Natuurwetten zijn niet door mensen zelf bedacht. Die effecten kunnen alleen veranderen door zelf te veranderen.
Bovendien, besluiten om veranderingen door te voeren op basis van waarnemingen, feiten en bewijs vanuit de natuurwetenschappen, zijn toch echt wat anders dan politieke “besluiten”.
Zo is er een diepgewortelde overtuiging in onze huidige (westerse) maatschappij: Benjamin Franklin (één van de grondleggers van de verenigde staten) wist in november 1789 al dat zijn leven bijna ten einde was. Hij schreef in een brief: “Onze nieuwe grondwet is vastgesteld, alles lijkt te beloven dat het duurzaam zal zijn; maar in deze wereld is niets zeker, behalve de dood en belastingen”. Hij overleed op 17 april 1790. ECHTER, de dood is weliswaar onontkoombaar (want dat is een natuurwet), maar belastingen zijn dat niet (want die zijn bedacht)! Het gaat hier dan niet over belastingen ontduiken. Het gaat wel over een drastische verandering in de wijze waarop wij ons laten besturen. Daarbij is het een noodzaak dat we anders leren omgaan met onze angsten.
Wat mij helpt om met mijn angsten om te gaan is wat ooit is voortgekomen uit een gebed van Franciscus van Assisi (1181-1226): “Geef mij de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, geef mij de kracht om te accepteren wat ik niet kan veranderen en geef mij de wijsheid om het onderscheid te maken”.
Wanneer ik angst ervaar dan gebruik ik die energie om mijn focus te verschuiven naar wijsheid en moed of kracht.
Vandaar dan ook dat ik de moed heb gevonden om dit te schrijven.
